Toelichting

Voordat u met dit "Rijmwoordenboek van het Gronsvelds" aan de slag gaat, een paar opmerkingen.

1 Allereerst de spelling.
Voor degenen die (nog) niet vertrouwd zijn met de spelling van het Gronsvelds, volgen hier de (vele) klanken die ons dialect voorkomen.
a, aa, ao (als in laote (laten), äo (als in käoter (kater),
e, è (als in vèr (veer), é (als in géld (geld), ë (als in bëker (beker), ê (als in vêsj (vis), ee (als in beer), ëu (als in wëurd (woorden), èi (als in wèite (weten), eu (als in teleur (bord),
i, ie, ié (als in knién (konijn), ië (als in sjmiëd (smid),
o, ô (als in knôp (knop), ö (als in lödder (ladder), oo, oe, oé (als in broéd (bruid), oë (als in goën (gaan), oü (als in roük (rook), oû (als in vroûw (vrouw),
u, uu, uú (als in gruús (gruis), uü (als in kuüning (koning), ue (als guele (gulden), ûi (als in bûim (bomen),
y als in knyn (konijnen).

2 In de lijst zijn alle werkwoorden die in het Gronsvelds voorkomen, opgenomen. Wat de werkwoordsvormen betreft: alleen de tegenwoordige en de verleden tijd van sterke en onregelmatige werkwoorden staan vermeld. Zo vindt u wel "wërke" maar de verleden tijd "wërgkde" zult u niet aantreffen omdat deze regelmatig wordt gevormd. U vindt "goën" (gaan), maar ook de vormen van de tegenwoordige tijd enkelvoud "gaon", "gèis" en "gèit". Zo ook "loüpe" (lopen), maar tevens de verleden tijd "leep", omdat we bij beide voorbeelden te maken met klinkerverandering. Genoemde werkwoordsvormen worden aangegeven met een *. Is het betreffende woord zowel een werkwoordsvorm als een zelfstandig naamwoord (bijv."sjtröp": de sjtueper sjtröp, de sjtrueper hynk 'n sjtröp), dan wordt dit aangegeven door een dubbele **
Dezelfde afspraak geldt voor de meervoudsvormen en de verkleinwoorden. Zo is het meervoud van "sjier" (schaar) niet opgenomen omdat "sjiere" regelmatig is gevormd door toevoeging van de e. Het meervoud van "haand" is "han". Dit is uiteraard wel opgenomen. Hetzelfde geldt voor de verkleinwoorden.<

3 De letter R achter een woord geeft aan dat u te maken heeft met een roepnaam, de letters PL geven een plaatsnaam aan en de T verwijst naar een toponiem, de plaatselijke benaming van een weg, een straat, een stuk akkerland of een bosperceel.

Vëul plezeer!

Groéselt - september 2001 - Gilles Jaspars

1	Allereerst de spelling. Voor degenen die (nog) niet vertrouwd zijn met de spelling van het Gronsvelds, volgen hier de (vele) klanken die ons dialect voorkomen. a, aa, ao (als in laote (laten), äo (als in käoter (kater), e, è (als in vèr (veer), é (als in géld (geld), ë (als in bëker (beker), ê (als in vêsj (vis), ee (als in beer), ëu (als in wëurd (woorden), èi (als in wèite (weten), eu (als in teleur (bord), i, ie, ié (als in knién (konijn), ië (als in sjmiëd (smid), o, ô (als in knôp (knop), ö (als in lödder (ladder), oo, oe, oé (als in broéd (bruid), oë (als in goën (gaan), oü (als in roük (rook), oû (als in vroûw (vrouw), u, uu, uú (als in gruús (gruis), uü (als in kuüning (koning), ue (als guele (gulden), ûi (als in bûim (bomen), y als in knyn (konijnen).

2	In de lijst zijn alle werkwoorden die in het Gronsvelds voorkomen, opgenomen. Wat de werkwoordsvormen betreft: alleen de tegenwoordige en de verleden tijd van sterke en onregelmatige werkwoorden staan vermeld. Zo vindt u wel "wërke" maar de verleden tijd "wërgkde" zult u niet aantreffen omdat deze regelmatig wordt gevormd. U vindt "goën" (gaan), maar ook de vormen van de tegenwoordige tijd enkelvoud "gaon", "gèis" en "gèit". Zo ook "loüpe" (lopen), maar tevens de verleden tijd "leep", omdat we bij beide voorbeelden te maken met klinkerverandering. Genoemde werkwoordsvormen worden aangegeven met een . Is het betreffende woord zowel een werkwoordsvorm als een zelfstandig naamwoord (bijv."sjtröp": de sjtueper sjtröp, de sjtrueper hynk 'n sjtröp), dan wordt dit aangegeven door een dubbele * Dezelfde afspraak geldt voor de meervoudsvormen en de verkleinwoorden. Zo is het meervoud van "sjier" (schaar) niet opgenomen omdat "sjiere" regelmatig is gevormd door toevoeging van de e. Het meervoud van "haand" is "han". Dit is uiteraard wel opgenomen. Hetzelfde geldt voor de verkleinwoorden.<

3	De letter R achter een woord geeft aan dat u te maken heeft met een roepnaam, de letters PL geven een plaatsnaam aan en de T verwijst naar een toponiem, de plaatselijke benaming van een weg, een straat, een stuk akkerland of een bosperceel.